Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski

Senat RP w 15 lecie reformy samorządowej

Jerzy Buzek, Olgierd Dziekoński, Jerzy Stępień, Mirosław Sekuła, profesorowie Hubert Izdebski i Mirosław Stec, to tylko niektórzy goście konferencji "15 lat samorządu województw - europejski model polskich regionów".

Samorządowcy, politycy i naukowcy zebrali się w poniedziałek w Senacie RP, by dyskutować o kondycji samorządu regionalnego po 15 latach jego istnienia. Inicjatorami spotkania byli przewodniczący senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Janusz Sepioł oraz przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego i Konwentu Przewodniczących Sejmików Województw RP Kazimierz Barczyk.

Otwierając konferencję senator Janusz Sepioł przypomniał ogromną rolę wydarzeń sprzed 15 lat, lecz także początku funkcjonowania polskiego samorządu. -Reforma z 1990 r. i 1999 r. to bardzo ważny element budowania ustroju III RP. To ogromna praca, która początkowo nie została doceniona i długo była niedowartościowana-ocenił senator Sepioł.

W dyskusji o kondycji samorządu regionalnego wziął udział jej twórca, premier w latach 1997-2001 Jerzy Buzek, którego rząd wprowadzał reformę samorządową. -Samorządowe województwo miało stworzyć podmiotowość obywatelską. Zdobywaliśmy władzę po to, by rozdać ją ludziom. Reformy z 1999 r. należy traktować długofalowo, utrzymywać decentralizację, a nie wycofywać się z niej. W najbliższych latach czeka nas wiele nowych wyzwań, jak zmniejszenie strumienia funduszy unijnych, problemy demograficzne, finansowanie regionów. Wszystkie te kwestie rozwiążemy nie tylko na poziomie centralnym, ale poprzez współdziałanie z samorządami, zwłaszcza regionalnymi - stwierdził Jerzy Buzek. Podziękował również swoim współpracownikom, z którymi pracował nad wprowadzeniem reformy, w tym obecnym na poniedziałkowej konferencji ministrom swojego rządu; Teresie Kamińskiej, Jerzemu Widzykowi, Maciejowi Musiałowi i pierwszemu po reformie wojewodzie śląskiemu Markowi Kempskiemu.

Przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego Kazimierz Barczyk przypomniał w swoim wystąpieniu rys historyczny powstania samorządu oraz historię prac nad nią. - Konieczne jest wzmocnienie roli parlamentów regionalnych i odwrócenie tendencji, według której liczba posłów i senatorów w regionach jest równa, bądź większa niż radnych województwa, a ich wpływ na regiony jest stale ograniczany. Przykładem tego może być niebezpieczny dualizm, kiedy to sejmiki uchwalają budżety województw, ale podział środków unijnych jest już w głównej mierze w rękach zarządów województw. M.in. zapobieżeniu tego faktu ma służyć przygotowywana przez Kancelarię Prezydenta RP ustawa o zmianach w ustawach samorządowych. Myślę, że słusznym byłoby też powstanie swego rodzaju kodeksu samorządowego, który stałby się zbiorem najpotrzebniejszych regulacji prawnych-mówił przewodniczący Barczyk.

Swoimi refleksjami o kondycji samorządu regionalnego po piętnastu latach jego funkcjonowania dzielili się m.in. Szef Zespołu Doradców Prezydenta RP Olgierd Dziekoński, który stwierdził -Samorząd jest jak powietrze, na co dzień go nie dostrzegamy, ale gdy go brakuje zaczynamy się dusić. Dziś rządzenie jest rodzajem dialogu między różnymi podmiotami, a jednym z najważniejszych jest samorząd. Wysoką ocenę samorządu regionalnego przedstawili samorządowcy. Prezes Zarządu Związku Województw RP Jacek Protas stwierdził: - Możemy być dumni z dokonań samorządu w ciągu ostatnich piętnastu lat. W sposób szczególny chcę podkreślić dalekowzroczność twórców reformy, którzy jeszcze na kilka lat przed wejściem do Unii Europejskiej zbudowali system, dzięki któremu świetnie można absorbować środki. - Nie możemy zapominać o polityce spójności. Musimy patrzeć na nasze regiony jako połączony organizm, bo tylko tak możemy osiągnąć zrównoważony rozwój-mówił marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl. Podobną opinię wyraził wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego Michał Czarski. - Zintegrowane Inwestycje Terytorialne należy budować szeroko, nie patrząc na tylko jeden region - apelował.

Przewodnicząca Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dorota Jakuta podsumowała dyskusję wnosząc, by nie poprzestać jedynie na debatach i obchodach powstania samorządowych województw. - Proponuję ogłoszenie roku 2015 rokiem samorządu terytorialnego. Będzie to wspaniała okazja do przeglądu najważniejszych przepisów prawa samorządowego.

Reforma administracyjna przygotowana przez rząd Jerzego Buzka była jedną z czterech wielkich reform ustrojowych przygotowanych przez jego ekipę. W jej ramach oprócz samorządu gminnego powstał samorząd na poziomie powiatowym i wojewódzkim. Powstały wybierane w wyborach powszechnych rady powiatów i sejmiki województw, powrócono do powiatów, a w miejsce czterdziestu dziewięciu małych województw wprowadzono szesnaście dużych regionów, zdolnych do lepszej absorpcji środków unijnych. Reforma weszła w życie 1 stycznia 1999 r.

za UMWM