Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski

Dziękujemy za Wolność

26 czerwca w Krakowie w ramach obchodów 25. rocznicy wyborów z 4 czerwca 1989 r. SGiPM zorganizowało konferencję pt. "Dziękujemy za Wolność". Gośćmi konferencji byli m.in. prof. Andrzej Zoll, Przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Kodeksu Karnego Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności 1981-1992 oraz prof. Jacek Purchla, wiceprezydent Miasta Krakowa w latach 1990-1991.

Konferencję poprzedziła cześć statutowa rocznego Walnego Zebrania Członków SGiPM.

**********

**********

Stanowisko
XXVII Walnego Zebrania Członków
Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski
w 25. rocznicę odzyskania wolności

W 21 tezie I. Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność" w 1981 r. zapisano, że "samodzielne prawnie, organizacyjnie i majątkowo samorządy terytorialne muszą być rzeczywistą reprezentacją społeczności lokalnej" oraz zobowiązano Komisję Krajową "S" do przygotowania projektu ustawy o samorządach terytorialnych oraz nowej ordynacji wyborczej do rad narodowych, które po konsultacjach miały zostać przedstawione Sejmowi.

W przeddzień wprowadzenia stanu wojennego, tuż przed północą 12 grudnia 1981 r. Komisja Krajowa dyskutowała nad społecznym projektem ustawy ordynacja wyborcza do rad narodowych (wybory miały być przeprowadzone w I kwartale 1982 r.), przygotowanym w Krakowie przez Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych "S", które wraz z jego Społeczną Radą Legislacyjną opracowało w sumie kilkadziesiąt społecznych projektów ustaw - podstawy przyszłej transformacji ustrojowej. Elektroniczna wersja książki pt. "Obywatelskie Inicjatywy Ustawodawcze Solidarności 1980-90" (Wydawnictwo Sejmowe 2001) zawierająca społeczne projekty ustaw przygotowane przez COIU "S" dostępna jest na stronie www.coiu.pl.

21 września 1989 r. Marszałek Senatu prof. Andrzej Stelmachowski (członek SRL) zwrócił się do COIU "S" o przyspieszenie prac nad społecznymi projektami ustaw o samorządzie terytorialnym i przedstawienie ich Senatowi w duchu uchwały Izby z 29 lipca 1989 r. w sprawie samorządu terytorialnego. 20 października 1989 r. zespół kierowany przez doc. Michała Kuleszę przedstawił do dyskusji SRL założenia projektu ustawy. Jako inicjatywa ustawodawcza Senatu, wyłonionego w całości z wolnych wyborów, projekt ustawy o samorządzie terytorialnym został uchwalony przez Senat w dniu 19 stycznia 1990 r., a następnie skierowany do Sejmu. Sejm kontraktowy uchwalił tę ustawę 8 marca 1990 r.

Po prawie 10 latach od I. Krajowego Zjazdu NSZZ "Solidarność" odbyły się pierwsze w pełni wolne wybory do odrodzonego samorządu gminnego. Z idei i walki "Solidarności" narodziła się Samorządna Rzeczpospolita, której przedstawiciele kładli podwaliny pod budowę społeczeństwa obywatelskiego.

Niedługo potem, w 1991 r. powstało Stowarzyszenie Gmin Małopolski, jedno z najstarszych, największych i najaktywniejszych organizacji jednostek samorządu terytorialnego - "dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie gmin zawarte dla wsparcia idei samorządu terytorialnego, ochrony wspólnych interesów oraz kultywowania historycznych więzi". Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski aktywnie uczestniczyło również w drugim etapie reformy samorządowej - tworzeniu samorządowych powiatów i województw.

W 25. rocznicę odzyskania wolności, dziękujemy "Solidarności" - największemu obywatelskiemu, pokojowemu ruchowi w dziejach świata, a jako samorządowcy jesteśmy dumni, że restytucja samorządu terytorialnego w Polsce jest uznawana za wzór przemian demokratycznych na skalę europejską, udana reformą ustrojową i jeden z największych sukcesów w reformowaniu struktur państwa po 1989 r.

Ewa Filipiak
Przewodnicząca XXVII WZC SGiPM
Burmistrz Wadowic

Kazimierz Barczyk
Przewodniczący SGiPM
Przewodniczący Sejmiku Woj. Małopolskiego

Kraków, 26 czerwca 2014 r.