Na początek skonstatować trzeba - któryż to raz z kolei w ostatnich latach? - że żyjemy w kraju paradoksów; od kilkunastu miesięcy Małopolska należy do regionów najdynamiczniej rozwijającego się "samorządowego Internetu" mimo słabo - by nie powiedzieć najsłabiej w kraju - rozwiniętej infrastruktury łączy umożliwiających korzystanie z usług oferowanych w sieci Internet.

Na mapach sieci Telekomunikacji Polskiej S.A. i Naukowo Akademickiej Sieci Komputerowej obszar Małopolski wyraźnie odcina się od innych części kraju przypominając puste pole 2 dwoma "kropkami" ośrodków akademickich: większą - Krakowa i -niewielką - Rzeszowa. Taki stan rzeczy uwarunkowany jest w znacznej mierze czynnikami obiektywnymi: relatywnie niewielką skalą powojennych inwestycji telefonii państwowej, zróżnicowanymi i na ogół trudnymi warunkami terenowymi, rozmieszczeniem ludności (stosunkami demograficznymi) i oraz poziomem rozwoju gospodarczego regionu. Tarnów - aspirujący do roli regionalnego centrum koordynującego poczynania internetowe środowisk samorządowych Małopolski -połączony jest ze światem łączami miedzianymi o przepustowości 64 kB/ s (stan: październik 1997 roku), lecz faktycznie osiągana przepustowość łączy nie jest większa niż 28,8 - 33,6 kb/s. Fani Internetu wiedzą, że u progu XXI wieku to niewiele. Użytkownicy potwierdzają, że o wiele za mato, by sprostać wyzwaniom, jakie Internet stawia przed perspektywicznie i nowocześnie myślącym managementem samorządowym, urzędnikami samorządowymi i mieszkańcami gmin małopolskich korzystającymi z Internetu jako narzędzia edukacji, informacji i..utrwalania pozycji swoich firm na rynku.

Z dotkliwym zapóźnieniem w budowie infrastruktury teleinformatycznej mamy do czynienia w woj. krośnieńskim i przemyskim. Tereny górskie pozbawione są z zdecydowanej większości nowoczesnych rozwiązań łączności telefonicznej. Uwarunkowania te są decydującą przeszkodą w rozwoju Internetu w Małopolsce i w decydujący sposób wpływają na: wiedzę, postrzeganie, przeświadczenie władz i decydentów firm o przydatności Internetu dla samorządu, a także urzędów, firm i instytucji.

Warto jednak spróbować

Nie od razu jednak Kraków zbudowano. Na początek wspomniane 22, 8 kb/s, linia telefoniczna wydzierżawiona w TP S.A., przyzwoity modem w cenie 200 - 300 $ oraz komputer z procesorem Pentium 100 i kilka kont e-mail dla wójta, sekretarza miasta i odpowiedzialnego za Internet w gminie pracownika w zupełności wystarczą. Taki skromny start zafundował sobie samorząd tarnowski, kiedy w 1996 roku decydował o uznaniu rozwoju Internetu w mieście jako... zadania priorytetowego, wiążącego się także z rosnącą rolą Tarnowa jako aglomeracji oddziaływującej na gminy regionu. Jednak już po kilku miesiącach -po podpisaniu strategicznego porozumienia ze Stowarzyszeniem Gmin Małopolski - Tarnów stał się koordynatorem działań związanych z rozwojem samorządowego Internetu w całym makroregionie historycznej Małopolski. Roli SGM w inspirowaniu i wspieraniu tego rozwoju nie można przecenić, a współpracę władz Tarnowa z kierownictwem stowarzyszenia uznać wypada za wzorcową.

Zastosowania sieci Internet w pracy samorządu, urzędów gmin i ich kierownictw są dziś na tyle znaczące, że lekceważenie ich oznaczać może tylko zgodę na straty i niedostosowanie do wymogów nowoczesnego zarządzania. Internet pełni bowiem na świecie rolę poważnego narzędzia promocji, informacji i komunikacji, z którym liczą się wszyscy. Wychodząc z tego założenia Zarząd Miasta Tarnowa postanowił na przełomie 1995/96 o powołaniu Centrum Informacji "Tarnów 2000plus" - ośrodka wyspecjalizowanego w działaniach związanych z Internetem. Stowarzyszenie Gmin Małopolskich podniosło jego rangę lokując w Tarnowie MAŁOPOLSKIE CENTRUM INTERNETU, pierwszą tego typu, stale rozszerzającą swą działalność placówkę w Polsce. W czerwcu 1996 roku odbyta się premiera pierwszego serwisu stron WWW poświęconego miastu Tarnów a wraz z nią nastąpiło otwarcie lokalu Centrum, które mieści się w atrakcyjnym punkcie miasta. W kilka miesięcy później szereg gmin województwa tarnowskiego przystąpiło do projektu jednolitego serwisu promocyjne-informacyjnego "Małopolska on line".

W połowie roku 1996 niewielka grupa gmin Małopolski korzystała z możliwości prezentacji własnych serwisów WWW lub korzystała z usług internetowych (głównie poczty elektronicznej). Do grupy prekursorów małopolskiego Internetu zaliczyć trzeba Kraków i Zakopane, których witryny WWW powstały dzięki inicjatywy lidera przedsięwzięć internetowych w Krakowie - Akademickiego Centrum Komputerowego "CYFRONET". Rozpoczynając w Tarnowie tworzenie "Małopolski on line" zaproponowaliśmy zarządom gmin Małopolski:

- realizację prezentacji gminy na podstawie dostarczonych materiałów przygotowanych według zaproponowanego zestawu tematów i pytań,
- aktualizację i uatrakcyjnianie w trakcie roku stworzonego serwisu WWW po przekazaniu przez gminę dodatkowych informacji i materiałów (zdjęcia, animacje, krótkie filmy, fragmenty muzyki),
- przeszkolenie osób wydelegowanych przez gminy do współpracy przy tworzeniu "Małopolski on line".
- pomoc w uzyskaniu dostępu do sieci Internet (wskazanie i wybór providerów - dawców usług internetowych, doradztwo techniczne).

Propozycje te spotkały się z szybkim odzewem gmin województwa tarnowskiego, a także niektórych gmin województw nowosądeckiego (region gorlicki), krośnieńskiego i tarnobrzeskiego. W marcu b.r. w Straszęcinie k. Dębicy zorganizowaliśmy dwudniowe szkolenie dla przedstawicieli urzędów gmin Małopolski, kolejne zrealizowaliśmy w październiku w Ustrzykach Dolnych (dla wójtów i burmistrzów województw krośnieńskiego i przemyskiego). Pośród prowadzących zajęcia są pracownicy naukowi Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN w Warszawie oraz specjaliści z Międzykomunalnej Spółki Municipium S.A. w Warszawie. Bez ich pomocy rozwój Internetu w regionie nie nabrałby odpowiedniego tempa. Centrum Informacji "Tarnów 2000plus" i Małopolskie Centrum Internetu wspiera także wydatnie United States Agency for International Development (USAID). Ostatnim tego wsparcia przykładem jest nieodpłatne przekazanie 30 gminom Małopolski nowoczesnych modemów umożliwiającym korzystanie z dobrodziejstw sieci.

Okno na świat

Internet stanowi prawdziwe okno na świat dla gmin, które zdecydują się na prezentację w nim własnych serwisów promocyjno-informacyjnych -tzw. witryn WWW. Zespół realizatorów "Małopolski on line" stawia sobie za zadanie dotrzymanie kroku światowym standardom promocji gmin i ich samorządów poprzez stosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych, dbałość o aktualność i prawdziwość publikowanych informacji oraz wysoką jakość rozwiązań plastycznych.

Na serwis "Małopolska on line" składają się (październik 1997):

- prezentacje stałe w katalogach:
"Gminy i miasta", "Media", "Kultura", "Sport, turystyka i rekreacja", "Przedsiębiorstwa", "Oferty inwestycyjne", "Interecha" (gazeta elektroniczna - 36 wydań), "Intergaleria pod Leliwą", "ECOINFO", itp.
- prezentacje okazjonalne, np. serwis "Pogoda dla narciarzy" (zawierający m.in. największą w kraju bazę informacji o wyciągach narciarskich), promocje festiwali, nowo wydanych wydawnictw, świąt gmin, etc.
- linki - czyli bezpośrednie odnośniki do publikowanych w innych serwisach WWW informacji przydatnych w pracy urzędów i samorządów gmin. Goście "Małopolski on line" uzyskują dzięki nim dostęp do m.in. informacji o pracy małopolskich parlamentarzystów, baz prawnych, baz danych o organizacjach pomocowych i funduszach wspierających działania samorządu,
- "narzędzia" internetowe : np. poczta do władz Tarnowa, księga gości "Małopolski on line", w której zapisać można uwagi o prezentacjach gmin i listy do władz gmin; rozkład jazdy pociągów w Europie, itp.

Witryny gmin przygotowywane są według wzoru zaproponowanego przez Centrum Informacji "Tarnów 2000 plus", jednakże każda gmina ma możliwość dokonywania zmian, prezentacji specyfiki lokalnej, zaproponowania własnych rozwiązań merytorycznych i graficznych. Promowane są m.in.: walory turystyczne, walory wysokiego lub specjalistycznego wykształcenia mieszkańców, "okazyjne" -korzystne nieruchomości, walory życia kulturalnego, ulgi podatkowe dla inwestorów, dobre przygotowanie urzędów do współpracy z kapitałem inwestorskim a także tradycje lokalne i związki z Polonią.

"Małopolska on line" proponuje wszystkim gminom Małopolski dwu-segmentowy serwis WWW: skromny segment podstawowy (ogólne informacje o gminie) realizowany jest nieodpłatnie, zaś serwis szczegółowy jest opracowywany, aktualizowany i unowocześniany za dostępną dla każdej gminy opłatą abonamentową. "Małopolska on line" promowana jest w prasie ogólnopolskiej i regionalnej, radiu i telewizji w celu popularyzacji serwera/adresu stron WWW, uzyskania większej ilości zarejestrowanych gości serwisu i dzięki temu - zwiększenia zainteresowania prezentacjami gmin.

Wobec bujnego i anarchistycznego rozwoju zasobów informacyjnych Internetu kwestia zwrócenia na siebie zainteresowania "internautów" buszujących w sieci użytkowników Internetu - staje się kwestią kluczową. Częste odwiedziny w gminach zapewnić może serwis rozpoznawalny na całym świecie,. zdobywający sobie popularność dzięki akcjom promocyjnym, nie tylko w Internecie, i last but not least - atrakcyjnie przygotowany. Sprostanie tym wyzwaniom to jeden z ważniejszych celów działania zespołu Centrum Informacji "Tarnów 2000plus". Spróbujmy osiągnąć go razem. Zapraszam do współpracy.

Krzysztof Głomb
Autor jest dyrektorem programowym II Międzynarodowej Konferencji "Miasta w Internecie". Kieruje Małopolskim Centrum Internetu - Centrum Informacji "Tarnów 2000plus"