Apel Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski
do
Martina Schulza
Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego
Jean-Claude Junckera
Przewodniczącego Komisji Europejskiej
Donalda Tuska
Przewodniczącego Rady Europejskiej
Ewy Kopacz
Premier Rzeczypospolitej Polskiej

w sprawie umożliwienia wsparcia w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014-2020 inwestycji związanej z budową infrastruktury kultury o strategicznym znaczeniu - Centrum Muzyki - Filharmonii Krakowskiej.

Ponad 100 samorządów skupionych w Stowarzyszeniu Gmin i Powiatów Małopolski z niepokojem przyjmuje wyłączenie z finansowania w ramach programów Unii Europejskiej na lata 2014-2020 projektów związanych z budową infrastruktury kultury i apelują o stworzenie takiej możliwości dla projektów o znaczeniu strategicznym dla zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego regionów Europy.

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski jednoznacznie opowiada się za uwzględnieniem w negocjacjach pomiędzy Rządem RP a Komisją Europejską możliwości inwestycji związanych z budową infrastruktury kultury o strategicznym znaczeniu w indywidualnych, wyjątkowo uzasadnionych przypadkach. Celem jest stworzenie ram dla rozwoju zrównoważonego, który ma charakter kompleksowy i wykracza poza wąsko rozumiany obszar infrastruktury technicznej.

Założeniem jest objęcie wsparciem inwestycji w infrastrukturę kultury o strategicznym znaczeniu, których skala przekracza możliwości finansowe samorządów regionalnych i - ze względu na znaczenie tego typu projektów dla rozwoju regionalnego - powinny być objęte wsparciem z funduszy strukturalnych UE.

Przyjmując zmienione w nowej perspektywie zasady finansowania Komisja Europejska powinna brać pod uwagę uwarunkowania historyczne krajów Europy Środkowo-Wschodniej, które z niezależnych od siebie przyczyn borykają się z brakami i zapóźnieniami infrastruktury municypalnej, w tym wysokiej jakości infrastruktury kultury. Potrzeby w tym zakresie potwierdzają także badania, w tym wykonana w 2012 roku "Analiza potrzeb infrastrukturalnych w obszarze dziedzictwa kulturowego, szkolnictwa artystycznego oraz infrastruktury kultury w Polsce w kontekście finansowania w ramach przyszłej perspektywy UE oraz zgodności z celami Strategii Europa 2020 i Inicjatywami Flagowymi". Tego typu inwestycje dotyczące strategicznej infrastruktury kultury, z uwagi na ich skalę przekraczają możliwości finansowe samorządów terytorialnych realizujących swoje zadania kompetencyjne, w tym dotyczące dostępu do kultury.

O jednoznaczne wparcie dla naszego wniosku apelujemy do Parlamentu Europejskiego, reprezentującego w wyniku demokratycznych wyborów ponad 500 milionów mieszkańców UE.

Dokonując zatem niezbędnych korekt w zakresie priorytetów wydatkowania środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, należy brać pod uwagę sytuację miast takich jak Kraków, który będąc Europejską Stolicą Kultury 2000, siedzibą krakowskiej Akademii Muzycznej założonej w 1880 r., uczelni o wielkich tradycjach i renomie, jako jedyne miasto wojewódzkie w Polsce wciąż nie posiada własnego nowoczesnego, odpowiadającego współczesnym standardom obiektu filharmonicznego. Obecnie Filharmonia korzysta z byłego kinoteatru, małego obiektu zastępczego - podobnie jak Akademia Muzyczna, którymi to instytucjami kierował światowej sławy kompozytor Krzysztof Penderecki, obecnie współprzewodniczący Komitetu Honorowego Budowy Centrum Muzyki.

Odpowiadając na te potrzeby Samorząd Województwa Małopolskiego od 2010 roku prowadzi proces przygotowawczy budowy Centrum Muzyki w Krakowie - funkcjonalnej, o wysokich walorach architektonicznych i akustycznych infrastruktury kultury i artystycznego szkolnictwa wyższego, a jednocześnie otwartej, przyjaznej przestrzeni szeroko pojętej kultury i sztuki. Wszystko po to, aby wzmacniać potencjał kulturowy i potencjał kreatywny, kluczowe dla rozwoju kapitału społecznego, a w konsekwencji dla zrównoważonego rozwoju gospodarczego, postępu technologicznego i poziomu jakości życia mieszkańców. Pozyskano już część dokumentacji, zawarto umowę między partnerami - Województwem Małopolskim, Gminą Miejską Kraków, Akademią Muzyczną w Krakowie i Filharmonią im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. Pozyskano też na ten cel w pobliżu historycznego centrum miasta i Kazimierza zdegradowane grunty z zasobu wojska o powierzchni 8 ha - z łączną bonifikatą 75% ich wartości. Inwestycja ta, blokowana nowymi przepisami UE nie ma szans na kontynuację i realizację bez wsparcia Unii Europejskiej.

Apelując o stworzenie możliwości inwestycji związanych z budową infrastruktury kultury o strategicznym znaczeniu (w indywidualnych, wyjątkowych uzasadnionych przypadkach), Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski opowiada się za możliwością wsparcia funduszami europejskimi przyznanymi Polsce jednego z obszarów priorytetowych dla konkurencyjnej, zrównoważonej gospodarki. Inwestycje w kulturę sprzyjają bowiem nabywaniu kompetencji kulturowych i kreatywnych oraz włączeniu społecznemu, a jednocześnie dzięki zdolności do generowania efektów synergii mają istotny wpływ na rozwój ekonomiczny, w tym tworzenie miejsc pracy w ponadmilionowej aglomeracji. W pełni realizują tym samym założenia Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu - Europa 2020.

Kazimierz Barczyk
Przewodniczący Stowarzyszenia
Gmin i Powiatów Małopolski

Kraków, 8 stycznia 2015 r.