Stanowisko
XXIX WALNEGO ZEBRANIA CZŁONKÓW
STOWARZYSZENIA GMIN I POWIATÓW MAŁOPOLSKI
w sprawie budowy Kanału Śląskiego i żeglugi śródlądowej

W celu zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko transportu drogowego i w związku z ideą zrównoważonego rozwoju Unia Europejska promuje rozwój transportu śródlądowego, co znalazło odzwierciedlenie w przedstawionej przez Komisję Europejską w 2011 r. białej księdze pn. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu - dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu. Jednym z głównych celów dokumentu to przeniesienie do 2030 r. 30% drogowego transportu towarów na odległościach większych niż 300 km na inne środki transportu (kolej lub transport wodny), zaś do 2050 r. ponad 50% tego typu transportu.

Głównymi zaletami wodnego transportu śródlądowego są: małe zużycie energii, niska emisja zanieczyszczeń powietrza, możliwość zmniejszenia natężenie ruchu drogowego w skutek przejęcia przewozów transportu samochodowego, niższe koszty. Jeden duży statek rzeczny lub zestaw pchany zastąpić może nawet kilkaset samochodów ciężarowych.

Długość sieci śródlądowych dróg wodnych w Polsce wynosi 3655 km, z czego wymagania stawiane drogom o znaczeniu międzynarodowym (klasy IV i V) spełnia w Polsce jedynie 214 km - tj. 5,9% długości dróg wodnych. Niestety na tle tendencji europejskich, polska żegluga śródlądowa nie ma większego znaczenia w przewozach towarów, natomiast w przewozach osób ogranicza się ona do turystyki, a lokalnie - do uzupełnienia infrastruktury transportu samochodowego (promy rzeczne). W Polsce 86 proc. to transport drogowy, 12,5 proc. kolejowy, a jedynie 0,4 proc. odbywa się drogą wodną (w latach 2000‐2014 transport śródlądowy zmniejszył się z 0,8% do 0,4%).

Zgodnie z raportem Najwyższej Izby Kontroli zaniechania, bądź spóźnione lub nieskuteczne działania podmiotów odpowiedzialnych za żeglugę śródlądową skutkowały nie tylko zahamowaniem rozwoju żeglugi śródlądowej, ale i regresem tej gałęzi transportu (następowała degradacja stanu technicznego dróg wodnych oraz dekapitalizacja floty armatorów).

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski popiera przyjęte przez Rząd RP założenia do planów rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce na lata 2016-2020, z perspektywą do 2030 r., który zakłada zainwestowanie do 2030 r. ponad 30,7 mld zł w Odrzańską Drogę Wodną i budowę Kanału Śląskiego, co przyczyni się do rozwoju efektywnych ekologicznych korytarzy transportowych. Deklarujemy również udział w programowaniu i wsparcie dla realizowanych przedsięwzięć.

Szczególnie ważne dla Małopolski są inwestycje, które mają przywrócić żeglowność turystyczną Wisły od Krakowa do Sandomierza poprzez budowę stopni wodnych "Niepołomice" i "Podwale" oraz przywrócenie pełnej żeglugi od Krakowa do Oświęcimia wraz z budową Kanału Śląskiego - łączącego Wisłę z Odrą oraz europejskimi szlakami wodnymi.

Z zadowoleniem przyjęliśmy również podpisane przez Wojewodę Małopolskiego porozumienie o współpracy przy opracowywaniu koncepcji i projektów oraz realizacji inwestycji z zakresu m.in. infrastruktury komunikacyjnej, hydrologii, ochrony środowiska, które ma doprowadzić do przywrócenia i rozwoju żeglowności Wisły od Oświęcimia do Sandomierza oraz do budowy łączącego Wisłę i Odrę Kanału Śląskiego. Samorządy skupione w Stowarzyszeniu Gmin i Powiatów Małopolskie deklarują wsparcie i liczą na partnerski udział w planowaniu i realizacji tej wielkiej, potrzebnej inwestycji o wartości ok. 10 mld zł - także ze względu na przeciwpowodziowy wymiar tych inwestycji, od zawsze tak dotkliwie odczuwany przez mieszkańców Małopolski.

Bogusław Kośmider
Przewodniczący XXIX Walnego
Zebrania Członków SGIPM
Przewodniczący Rady Miasta Krakowa

Kazimierz Barczyk
Przewodniczący Stowarzyszenia
Gmin i Powiatów Małopolski
Wiceprzewodniczący Semiku Woj. Małopolskiego

Kraków, 21 czerwca 2016 r.